خبر فوری: بازگشت شگفت‌انگیز کلش آف کلنز و کلش رویال به ایران | بدون فیلترشکن وارد شوید

بررسی کامل فیلترینگ و رفع فیلتر بازی‌های کلش توسط سوپرسل برای کاربران ایرانی

مقدمه: محبوبیت کلش در ایران

بازی‌های Clash of Clans و Clash Royale از جمله پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین عناوین تاریخ بازی‌های موبایلی هستند. این دو بازی محصول کمپانی فنلاندی Supercell، با طراحی استراتژیک، رقابتی و آنلاین خود توانستند میلیون‌ها گیمر ایرانی را جذب کنند.

اما این محبوبیت، در برهه‌هایی با چالش‌های جدی مواجه شد. در طول چند سال گذشته، کاربران ایرانی بارها و بارها با محدودیت‌هایی از سوی نهادهای داخلی و نیز تصمیمات کمپانی سوپرسل روبرو شدند.

مرحله اول فیلترینگ: برخورد دولت ایران با «خطرات روانی و فرهنگی»

زمان دقیق: اوایل دی‌ماه ۱۳۹۵ (اواخر دسامبر ۲۰۱۶)

در آن زمان، موج گسترده‌ای از اعتراض‌ها نسبت به تأثیرات بازی‌های آنلاین بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان در فضای رسانه‌ای و سیاسی کشور شکل گرفت. هدف اصلی این انتقادات، بازی Clash of Clans بود که در آن دوران یکی از پُر دانلودترین اپلیکیشن‌های موبایلی در ایران محسوب می‌شد.

تصمیم فیلتر شدن توسط چه نهادی گرفته شد؟

این تصمیم توسط کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، زیرمجموعه‌ای از کارگروه فیلترینگ فضای مجازی ایران، گرفته شد. این کمیته شامل نمایندگان قوه قضاییه، وزارت ارتباطات، وزارت اطلاعات، صداوسیما، نیروی انتظامی و سایر نهادهای کلیدی است.

همچنین بخوانید:  وقتی رمز گوشی موبایل خود را فراموش کردیم چه کنیم؟ | اندروید و ios

دلایل رسمی اعلام‌شده برای فیلتر Clash of Clans:

1. ترویج خشونت و جنگ قبیله‌ای
   – در گیم‌پلی بازی، بازیکنان با ایجاد "قبیله" یا "Clan" و حمله به دیگر قبایل، منابع آنها را غارت می‌کنند. منتقدان این مکانیزم را نوعی آموزش غیرمستقیم خشونت و تهاجم می‌دانستند.

2. وابستگی روانی و اعتیادآور بودن
   – یک گزارش از طرف مرکز ملی فضای مجازی با همکاری گروهی از روان‌شناسان به کمیته ارائه شد که ادعا می‌کرد بازی باعث اعتیاد رفتاری در نوجوانان شده و ساعت‌های خواب، تمرکز در مدرسه و روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار داده است.

3. محتوای ناهماهنگ با فرهنگ ایرانی-اسلامی
   – برخی شخصیت‌ها، مفاهیم جادویی و طراحی لباس‌ها، از دیدگاه برخی نهادهای فرهنگی، دارای تناقض با هنجارهای فرهنگی معرفی شدند.

4. رقابت ناسالم در پرداخت درون‌برنامه‌ای
   – خرید جم و ارتقاء سریع باعث مقایسه نابرابر میان کاربران و تشویق به هزینه‌های بی‌رویه می‌شد.

واکنش‌های پس از فیلترینگ:

• کاربران فضای مجازی به شدت اعتراض کردند و کمپین‌هایی با هشتگ‌هایی مثل #رفع_فیلتر_کلش راه‌اندازی شد.
• وزارت ارتباطات در آن زمان، تلاش کرد توضیح دهد که تصمیم توسط یک کارگروه فرادست اتخاذ شده و نقش اجرایی در آن داشته.
• صداوسیما و برخی رسانه‌های رسمی از تصمیم دفاع کردند و آن را در راستای «صیانت از کودکان» دانستند.

نتیجه فاز اول فیلتر:

در عمل، پس از چند هفته، بازی Clash of Clans مجدداً در دسترس قرار گرفت ولی به‌صورت نیمه‌محدود شده:

• برخی اپراتورها دسترسی مستقیم را مسدود نگه داشتند.
• دسترسی به سرورهای بازی از طریق برخی DNSها امکان‌پذیر شد.
• بازی در مارکت‌های ایرانی باقی ماند ولی پرداخت‌ها محدودتر شد.

پس از آن، چند هفته بعد، بازی Clash Royale نیز مشمول فیلتر شد. در این مرحله، سرورهای بازی با آی‌پی‌های ایران در دسترس نبودند و ورود مستقیم غیرممکن شد.

مرحله دوم: تحریم‌ها و قطع خدمات Supercell به کاربران ایرانی

بازه زمانی اصلی:

از اواسط سال ۱۳۹۹ (حدود اکتبر ۲۰۲۰) به بعد
(مطابق با تحریم‌های تشدیدشده‌ی آمریکا علیه ایران در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ)

این بار، فیلترینگ نه از داخل، بلکه از خارج صورت گرفت

برخلاف مرحله اول که دولت ایران مستقیماً بازی را فیلتر کرد، در این مرحله، این شرکت Supercell بود که تصمیم گرفت ارائه خدمات به کاربران ایرانی را محدود کند. این تصمیمات تحت فشارهای بین‌المللی و به دلیل رعایت قوانین تحریمی اتحادیه اروپا و دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (OFAC) صورت گرفت.

نشانه‌ها و آثار قطع خدمات از سوی Supercell:

1. قطع همکاری با مارکت‌های ایرانی

• در مهر یا آبان ۱۳۹۹، بازی‌های سوپرسل (Clash of Clans، Clash Royale و...) از کافه‌بازار و سایر مارکت‌های ایرانی حذف شدند.
• دسترسی به نسخه‌های رسمی بازی برای کاربران داخل ایران دشوار شد.
• کاربران مجبور به نصب دستی APK یا استفاده از مارکت‌های خارجی شدند.

2. قطع دسترسی به پرداخت درون‌برنامه‌ای (In-app Purchases)

• کاربران ایرانی دیگر نمی‌توانستند با کارت بانکی داخلی یا حتی گیفت‌کارت‌های خارجی خرید کنند.
• حتی اگر با VPN وارد بازی می‌شدند، به دلیل شناسایی کشور ایران از طریق IP یا Google Account، خرید غیرممکن بود.
• خرید "جم" برای ارتقاء سریع بازی متوقف شد، که تأثیر زیادی بر گیمرهای رقابتی گذاشت.

3. محدودیت اتصال با IP ایران

• سرورهای Supercell برخی از رنج‌های IP ایرانی را مسدود کرد.
• این بدان معنا بود که بدون استفاده از VPN، بازی حتی در صورت نصب درست، بارگذاری نمی‌شد یا دچار ارجاع به صفحه "Connection Error" می‌شد.
• بسیاری از کاربران گزارش کردند که مجبور به استفاده از ابزارهای تغییر IP برای اتصال پایدار هستند.

4. حذف گزینه انتخاب کشور "Iran"

• در برخی موارد، هنگام ساخت اکانت جدید یا تنظیمات پروفایل، کشور ایران از لیست کشورها حذف شد.
• این حذف نمادین، نشانه‌ای از قرارگیری ایران در لیست کشورهایی بود که سوپرسل از تعامل با آنها به‌طور رسمی منع شده است.

چرا سوپرسل این تصمیم را گرفت؟

1. تحریم‌های مالی و بانکی

   • طبق مقررات بین‌المللی، هرگونه تراکنش مالی با کاربران داخل ایران می‌تواند برای شرکت‌های اروپایی جریمه‌ مالی و پیگرد قضایی به همراه داشته باشد.

2. قوانین سختگیرانه App Store و Google Play

   • اپ استورها نیز تحت فشار تحریم‌های آمریکا هستند و مجبور بودند که امکان خرید را برای کاربران ایرانی محدود کنند. شرکت‌هایی مثل سوپرسل نیز ملزم به هماهنگی با این سیاست‌ها بودند.

3. پرهیز از ریسک برندینگ و مسائل حقوقی

   • شرکت‌های بزرگ بازی‌سازی برای محافظت از برند خود، ترجیح می‌دهند از هرگونه تعامل با کشورهای تحریم‌شده اجتناب کنند، حتی اگر بازار پرمخاطبی مثل ایران را از دست بدهند.

این اقدام، نتیجه‌ی فشارهای بین‌المللی و اعمال تحریم‌ها علیه ایران بود. سوپرسل همانند بسیاری از شرکت‌های اروپایی دیگر، تحت قوانین سخت‌گیرانه اتحادیه اروپا و خزانه‌داری آمریکا (OFAC) مجبور به قطع سرویس به ایران شد.

همچنین بخوایند:  تلگرام در ویتنام فیلتر شد | امنیت ملی یا محدودیت آزادی بیان؟

فیلتر شدن دوطرفه: دولت ایران و سوپرسل

در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، کاربران ایرانی با دو نوع مسدودی مواجه بودند:

1. فیلترینگ داخلی (مخصوصاً در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶)
2. محروم‌سازی از سوی سوپرسل به دلیل تحریم‌ها (از سال ۱۳۹۹ به بعد)

در نتیجه، ورود به بازی فقط از طریق VPN، DNSهای خاص یا اپلیکیشن‌های جایگزین (نظیر نسخه‌های مود یا نصب دستی APK) ممکن بود.

مرحله سوم: رفع فیلتر بازی‌های سوپرسل – بازگشت بی‌سر و صدا به ایران

زمان رفع فیلتر: اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۴ (می ۲۰۲۵)

پس از چندین سال محدودیت، در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد ۱۴۰۴ کاربران ایرانی به‌طور ناگهانی متوجه شدند که بازی‌های محبوب سوپرسل مانند Clash of Clans و Clash Royale بدون نیاز به VPN یا فیلترشکن قابل اجرا هستند. این موضوع ابتدا با انتشار گزارش‌های پراکنده از سوی گیمرها در فضای مجازی آغاز شد و به‌سرعت همه‌گیر شد. نکته جالب اینکه این رفع فیلتر نه با بیانیه رسمی همراه بود و نه اعلامیه‌ای از سوی نهادهای دولتی یا حتی خود شرکت Supercell منتشر شد.

در این شرایط، بازیکنان قادر بودند بدون تغییر IP به سرورهای بازی متصل شوند، در کلن‌ها عضو شوند، در کلن‌وارها شرکت کنند و از امکانات آنلاین بازی به‌صورت کامل بهره ببرند. این دسترسی مستقیم، نشان‌دهنده آن بود که سرورهای Supercell دوباره رنج IP ایران را به رسمیت شناخته‌اند یا حداقل مانعی بر سر راه اتصال آن‌ها باقی نمانده است.

اما این اتفاق از کجا ناشی شد؟ در حالی‌که دلیل رسمی اعلام نشده، چند گمانه‌زنی از سوی کارشناسان و تحلیل‌گران فضای مجازی مطرح شد. برخی احتمال دادند که تغییر رویکرد دولت ایران نسبت به فیلترینگ بازی‌ها، مخصوصاً در راستای کاهش نارضایتی عمومی، منجر به برداشتن فیلتر شده باشد. برخی دیگر نیز باور دارند که شرکت Supercell تحت فشار رقابت در بازار جهانی، تصمیم گرفته بدون اعلام رسمی، کاربران ایرانی را مجدداً به اکوسیستم بازی‌های خود بازگرداند. همچنین فرضیه‌هایی درباره مذاکرات غیرمستقیم یا همکاری فنی از طریق شرکت‌های واسطه نیز مطرح شد.

با وجود باز شدن دسترسی، هنوز پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای برای کاربران ایرانی فعال نشده است، زیرا تحریم‌های بانکی همچنان برقرار هستند و زیرساخت تراکنش‌های مالی بین‌المللی از ایران پشتیبانی نمی‌کند. همچنین، هنگام ساخت اکانت جدید، کشور "ایران" همچنان در لیست انتخاب کشورها دیده نمی‌شود، که این نشان می‌دهد رفع محدودیت بیشتر جنبه فنی داشته تا حقوقی.

نکته مهم: بدون اعلام رسمی!

تا این لحظه، هیچ‌کدام از نهادهای زیر بیانیه یا اطلاعیه رسمی درباره‌ی رفع فیلتر منتشر نکرده‌اند:

• وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران
• شرکت Supercell
• شورای عالی فضای مجازی
• اپراتورهای تلفن همراه (همراه اول، ایرانسل، رایتل)

بنابراین می‌توان گفت این رفع فیلتر به‌صورت «غیردولتی و بی‌سروصدا» انجام شده است.

در حال حاضر، وضعیت بازی به حالت پایدار بازگشته و کاربران ایرانی بدون نیاز به ابزارهای دور زدن تحریم می‌توانند از تجربه کامل بازی لذت ببرند. البته همچنان نگرانی‌هایی درباره موقتی بودن این شرایط وجود دارد، چرا که بدون اعلام رسمی از سوی شرکت یا نهادهای مسئول، همواره احتمال بازگشت محدودیت‌ها وجود دارد.

با این حال، رفع فیلتر ناگهانی بازی‌های سوپرسل را می‌توان نقطه عطفی در فضای گیم ایران دانست؛ اتفاقی که نه‌تنها نوید تعامل بیشتر با بازار جهانی را می‌دهد، بلکه نشان‌دهنده‌ی تغییری تدریجی در رویکرد کلی نسبت به سرگرمی‌های دیجیتال است.

اتفاق قابل توجه:

این رفع فیلتر بدون هیچ‌گونه اعلام رسمی از سوی:

• وزارت ارتباطات ایران
• شرکت سوپرسل
• نهادهای ناظر بر فضای مجازی
  رخ داد. اما بررسی‌های فنی نشان داد:
• دسترسی با IP ایران ممکن شده است.
• سرورهای بازی‌ از بلاک‌لیست ایرانی خارج شده‌اند.
• بازی در مارکت‌های ایرانی مجدداً ظاهر شده است (در برخی موارد)

همچنین بخوانید:  نکات مهم هنگام خرید پاوربانک برای گوشی موبایل (آپدیت ۱۴۰۴)

احتمال‌های موجود درباره دلیل رفع فیلتر توسط سوپرسل:

1. تغییر سیاست‌گذاری داخلی

شاید در راستای سیاست‌های جدید دولت برای کاهش محدودیت‌های اینترنتی و ایجاد فضای امن برای گیمرها، برخی بازی‌های پرطرفدار از فهرست فیلتر خارج شده‌اند.

2. مذاکرات غیرمستقیم یا میانجی‌گری

برخی منابع غیررسمی حدس می‌زنند که با واسطه‌گری شرکت‌های ثالث یا همکاری با مارکت‌های منطقه‌ای (مثلاً در ترکیه یا امارات)، محدودیت دسترسی برای کاربران ایرانی به‌صورت نرم برداشته شده است.

3. تغییر مدیریت یا سیاست در Supercell

احتمال دارد سوپرسل بدون سر و صدا تصمیم گرفته باشد تحریم نرم خود علیه ایران را بردارد. مخصوصاً با توجه به رقابت سنگین در بازار بازی‌های موبایلی، این شرکت شاید تلاش کرده باشد بازار فعال ایران را دوباره جذب کند.

4.تغییرات فنی یا تصادفی

گاهی اوقات نیز رفع فیلترها بر اثر تغییر در روتینگ یا اشتباه در تنظیمات DNS یا مسیریابی رخ می‌دهد و ممکن است موقتی باشد.

وضعیت فعلی و آینده

در حال حاضر:

• ورود مستقیم بدون VPN ممکن است
• بروزرسانی‌ها در دسترس هستند (در برخی مارکت‌ها)
• پرداخت درون‌برنامه‌ای همچنان دچار محدودیت است
• مشخص نیست که این دسترسی دائمی یا موقتی است

نتیجه‌گیری

فیلتر شدن بازی‌های کلش در ایران، نمونه‌ای از تقاطع سیاست، تحریم و فرهنگ دیجیتال بود. اما حالا با رفع فیلتر این بازی‌ها، فرصتی دوباره برای گیمرهای ایرانی فراهم شده است تا بدون مانع، به دنیای محبوب خود بازگردند.

امیدواریم که این رفع فیلتر، آغازی باشد برای پایان محدودیت‌های غیرضروری علیه فضای بازی و فناوری در ایران.