نکات طلایی برای خرید گوشی دست دوم بدون ضرر نسخهی مفصلتر
در دنیای امروز که قیمت گوشیهای هوشمند هر روز بالا میرود، خرید گوشی دست دوم برای بسیاری از کاربران تبدیل به یک گزینه هوشمندانه و اقتصادی شده است. اما همانطور که میدانید، این مسیر همیشه هم بدون خطر نیست! بسیاری از افراد، به دلیل نداشتن آگاهی کافی از نکات طلایی خرید گوشی کارکرده، گرفتار ضررهای مالی سنگین یا گوشیهای معیوب میشوند که عمر چندانی ندارند.
خرید یک گوشی کارکرده سالم و بدون مشکل نیاز به دقت، دانش فنی و بررسی مرحلهبهمرحله دارد. از بررسی ظاهری بدنه و صفحهنمایش گرفته تا تست باتری، سلامت برد، اصالت دستگاه، و حتی چک کردن شماره IMEI هرکدام میتواند تفاوت بین یک خرید موفق یا یک اشتباه پرهزینه را رقم بزند.
در این مقاله قصد داریم جامعترین و کاربردیترین راهنمای خرید گوشی دست دوم بدون ضرر را در اختیار شما قرار دهیم. نکاتی که بر پایهی تجربه کارشناسان بازار موبایل و بررسیهای تخصصی گردآوری شدهاند تا به شما کمک کنند با خیال راحتتر، بهترین گوشی را متناسب با بودجه خود انتخاب کنید.
اگر شما هم به دنبال راهی مطمئن برای خرید موبایل کارکرده مطمئن، سالم و بدون ریسک هستید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. در اینجا از بررسیهای ظاهری گرفته تا نکات نرمافزاری و امنیتی، هرآنچه لازم است بدانید را مرحلهبهمرحله توضیح دادهایم تا در پایان بتوانید مثل یک کارشناس حرفهای گوشی دست دوم بخرید.

۱. انتخاب برند و مدل مناسب پیش از خرید (گسترش)
چرا مهم است؟
هر برند/مدل ترکیبی از نقاط قوت و ضعف دارد: عمر باتری، دسترسی به قطعات یدکی، احتمال بروز معایب سختافزاری خاص و قیمت بازار دستدوم. انتخاب اشتباه مدل باعث میشود بعد از خرید با خرجهای پنهانی روبرو شوی.
چطور انتخاب کنیم (گامبهگام)
- هدف استفاده را مشخص کن: بازی، عکاسی، کار روزمره یا استفاده کاری (مثلاً شیراز کار با نرمافزار خاص).
- بررسی زنجیره تأمین قطعات و هزینه تعمیر: برای مثال، آیفونها گران اما قطعات در بازار معتبر هستند؛ برخی مدلهای چینی مثل آنر یا ریلمی قطعات ارزانتر اما گارانتی رسمی کمتر دارند.
- نسخهی نرمافزاری و پشتیبانی بهروزرسانی: گوشیای که دو سال است آپدیت نگرفته، امنیت و کارایی کمتری دارد.
- قیمت نو در برابر کارکرده: اختلاف >۳۰٪ معمولاً منطقی است؛ کمتر از ۲۰٪ معمولاً بهصرفه نیست مگر دستگاه مدل قدیمیتر باشد.
- مشورت با منابع آنلاین: فرومها، گروههای تلگرامی یا صفحات نقد—اما روی اطلاعات تاریخدار خیلی حساب نکن.
نمونه معیارها برای هر دسته
- کاربر اقتصادی: مدلهای میانرده با باتری قوی و تعمیرپذیری آسان.
- گیمر: پردازندهی قوی، خنککننده خوب، رم بالا؛ باتری و دوام حرارتی مهم.
- عکاسی: سنسور واقعی (اندازه سنسور، OIS) و کیفیت لنز.
نکات تکمیلی
بهدنبال مدلهایی باش که سابقهی خرابی سختافزاری بالا ندارند (مثلاً برخی مدلها شناختهشده برای مشکل نمایشگر یا آنتن هستند).
در بازار دستدوم، مدلهایی که نسخههای بعدیشان پشتیبانی نرمافزاری را ادامه میدهند ارزش بهتری دارند.

۲. بررسی ظاهری بدنه و صفحهنمایش (گسترش)
چرا ظاهر مهم است؟
ظاهر نشانگر تاریخچه استفاده و احتمال وجود تعمیرات یا ضربههای داخلی است. برخی آسیبها مثل خمشدگی بدنه یا شکستگی نمایشگر ممکن است مشکلات داخلی بزرگتری (برد، باتری، آنتن) را پنهان کنند.
چکلیست دقیق بررسی بدنه
- لبهها و فریم: به دنبال تورفتگی، جدایش رنگ، یا پوستهپوسته شدن باش. اینها نشانهی افتادنهای متعدد یا باز شدن گوشیاند.
- پیچها و درزها: آیا پیچها سالم و بدون خراش هستند؟ پیچهای خطخورده معمولاً نشاندهنده باز شدن.
- شیشه پشت و قاب: ترک یا خراشهای عمیق باعث نفوذ رطوبت میشوند.
- درگاهها و پوششها: پورت شارژ، میکروفون و محل سیمکارت را بررسی کن؛ وجود ذرات یا زنگزدگی بد است.
- گلس و محافظ: اگر گلس تعویضی است، دقت کن که آیا تعویض استاندارد بوده یا با چسب نامرغوب انجام شده.
تست نور و نمایشگر
- گوشی را زیر نور مستقیم و زاویههای مختلف بچرخان؛ دنبال لکههای نور، سایه، خطوط افقی/عمودی یا burn-in باش.
- صفحه را تا حد روشنایی بالا ببرید و رنگهای خالص (R/G/B) نمایش بده تا پیکسلهای مرده مشخص شوند.
- بررسی نور پسزمینه در گوشهها (bleeding) مخصوصاً در LCDها مهم است.
علائم هشداردهنده
- فضاهای باز بین شیشه و فریم → احتمال تعویض یا تعمیر غیرحرفهای.
- تناقض بین شماره IMEI روی بدنه و داخل تنظیمات → شکستگی و تعویض برد.
- تغییر رنگ یا بوی سوختگی → آسیب گرمایی/آب.

همچنین بخوانید: راهنمای خرید و بررسی هدفون Redmi Buds 6 Active
۳. بررسی باتری و سلامت شارژ (گسترش)
چرا باتری حیاتی است؟
باتری فرسوده بیشترین هزینهی نگهداری را دارد و مستقیماً تجربه کاربری را تحتتأثیر قرار میدهد.
روشهای بررسی
آیفون: Settings → Battery → Battery Health
؛ مقدار «Maximum Capacity» را ببین.
بالای ۹۰٪: عالی؛ ۸۵–۹۰٪: قابل قبول؛ زیر ۸۵٪: هشدار (احتمال نیاز به تعویض).
اندروید: از اپها مثل AccuBattery یا کدهای سرویس (بعضی برندها کد مخفی دارند) استفاده کن. بدیهی است که عدد ظرفیت اعلامی تخمینی است ولی سیکل شارژ (cycle count) خبردهندهست.
تست تخلیه: چند دقیقه ویدئو پخش کن (+ روشنایی ~۸۰٪) و ببین چقدر ظرفیت کم میشود؛ افت ناگهانی یا گرم شدن شدید علامت مشکل است.
تست شارژ: از کابل و شارژرهای مختلف استفاده کن؛ اگر گوشی با کابل اصلی خیلی سریع شارژ نمیشود یا ناپایدار است، ممکن است پورت یا مدار شارژ مشکل داشته باشد.
علائم هشدار
- باد کردن باتری (قاب جلو/پشت کمی برجسته شده) → خطر انفجار/آتشسوزی؛ قاطعاً رد کن.
- خاموشی ناگهانی زیر ۲۰٪ → باتری معیوب یا کالیبراسیون مشکل دارد.
- شارژدهی خیلی کم نسبت به مشخصات رسمی (مثلاً یک باتری 4000mAh که در استفاده سبک 3-4 ساعت دوام دارد) → تعویض ضرورت دارد.
۴. تست عملکرد تاچ و نمایشگر (گسترش)
ابزارها و روشها
- کدهای تست: برندها کدهای تست داخلی دارند (سامسونگ
*#0*#
, HTC, OnePlus و غیره؛ اگر کد نبود از اپلیکیشن تست استفاده کن).
- چندنقطهای (Multi-touch): با 5-10 انگشت (یا اپ تست) لمس کن؛ اگر بعضی نقاط واکنش نشان ندادند، السیدی تعویضی یا تاچ معیوب است.
- تاخیر لمسی: اپلیکیشنهای اندازهگیری تاخیر لمسی را اجرا کن یا با اسکرول سریع لیستها حساسیت را بسنج. تاخیر بالا در تاچ نشاندهنده خرابی سختافزاری یا مشکل نرمافزاری است.
- کالیبراسیون حسگر نور و auto-brightness: نور محیط را تغییر بده و ببین آیا روشنایی واکنش منطقی دارد.
نکات تعویض گلس vs تعویض السیدی
وقتی فقط گلس تعویض شده، اغلب تاچ و تصویر اصلی دستنخوردهاند. اما در تعویض غیرحرفهای، ممکن است لایه تاچ جداگانه آسیب ببیند.
نمایشگرهایی که تعویض شدهاند گاهی از لحاظ رنگ/روشنایی با پنل اصلی متفاوتاند (نوسان رنگ یا نور کمتر).

۵. بررسی دوربینها (گسترش)
تستهای عملی
- نور روز: عکسهای منظره و پرتره بگیر، از فاصلههای مختلف، نزدیک و دور.
- نور کم (Night Mode): حالت شب را بررسی کن؛ آیا نویز کنترل میشود؟ آیا فوکوس درست انجام میشود؟
- فیلمبرداری: لرزشگیر (OIS/EIS) را بررسی کن اگر ویدئو لرزان یا با جهش است، احتمالا ماژول یا نرمافزار مشکل دارد.
- فوکوس خودکار (AF): چند بار از سوژههای نزدیک و دور عکس بگیر تا تأخیر یا خطا در فوکوس مشخص شود.
- HDR/رنج دینامیک: با سوژههایی که اختلاف نور زیادی دارند امتحان کن؛ گوشی خوب جزئیات سایه و هایلایت را حفظ میکند.
علائم تعویض یا تقلب
- لنز با فریم نامرتب یا جای خالی → تعویض غیرحرفهای.
- افت کیفیت یا رنگهای غیرطبیعی مخصوصاً در لنزهای چندگانه → ماژول تعویضی یا تنظیمات نادرست.
- صدای تقتق یا شل بودن ماژول در هنگام لرزش → ماژول لق است.
۶. بررسی صدا، اسپیکر و میکروفون (گسترش)
روشهای تست
- پخش موسیقی در ولومهای مختلف: صدا را تا 100% بالا ببر و بررسی اعوجاج.
- تماس تست: با سیمکارت خودت تماس بگیر و از گیرنده بخواه کیفیت را توصیف کند (صدای خشخش، قطع و وصل، نویز).
- ضبط صدا: یک فایل صوتی ۳۰ ثانیهای ضبط کن و آن را در هدفون گوش بده تا کیفیت میکروفون مشخص شود.
- اسپیکر مکالمه (earpiece): در محیط آرام صدا را چک کن؛ بعضی گوشیها اسپیکر مکالمه ضعیف دارند که در تماسهای بلند مشکلساز میشود.
نشانههای مشکل
یکی از اسپیکرها صدا ندارد → احتمال خرابی یا ورود آب.
نویز یا صدای وزوز در حین تماس → احتمال اتصال الکترونیکی ضعیف یا برد معیوب.
۷. تست حسگرها و ویبره (گسترش)
حسگرها مهم
- حسگر مجاورت (proximity): هنگام تماس صفحه باید خاموش شود.
- شتابسنج (accelerometer): برای چرخش صفحه و بازیها مهم است.
- ژیروسکوپ: مورد استفاده در AR و بعضی بازیها.
- حسگر اثر انگشت / تشخیص چهره: بررسی کن سریع و قابل اعتماد عمل کنند.
روش تست بدون اپ
- تماس برقرار کن و گوشی را نزدیک گوش ببر؛ صفحه باید خاموش شود.
- صفحه را بچرخان و ببین آیا auto-rotate سریع و بدون لگ انجام میشود.
- حسگر اثرانگشت: چند اثر انگشت ثبت کن و تست باز کردن را در جهتهای مختلف انجام بده.
ابزار پیشنهادی
اپهایی مثل Sensor Box یا TestM تست جامع ارائه میدهند (در صورت دسترسی).
۸. بررسی شبکه، وایفای و بلوتوث (گسترش)
چرا مهم است؟
مشکلات آنتن یا مودم روی برد معمولاً هزینهبر و گاهی غیرقابلحل هستند. گوشیای که آنتندهی ضعیف دارد تجربه کاربری را بهشدت کاهش میدهد.
چکلیست تست
- سیمکارت واقعی بگذار و تماس برقرار کن مطمئن شو آنتن خوب است (مکان تست را تغییر بده).
- ارسال/دریافت پیامک و اینترنت دیتا را تست کن.
- وایفای: به شبکههای مختلف وصل شو؛ تست انتقال فایل یا یک ویدئوی آنلاین کوتاه با کیفیت متوسط.
- بلوتوث: به حداقل دو دستگاه وصل شو (هدفون و ماشین یا اسپیکر).
- حالت پرواز/flight mode: فعال/غیرفعال کن تا ببینی ماژولها ریزست میشوند یا خیر.
علائم ناسالم
آنتن ضعیف در مکانهایی که معمولاً آنتن وجود دارد → مشکل آنتن یا آیسی شبکه.
قطع و وصل مکرر وایفای یا بلوتوث → آنتن مربوطه یا نرمافزار/فرمور.
۹. بررسی حافظه داخلی و کارت حافظه (گسترش)
خطرات حافظه تقلبی یا ناسالم
در بازار دستدوم گاهی گوشیهایی با حافظهی تعویضشده یا فِیک فروخته میشوند (حافظهای که ظرفیت کمتری نشان میدهد یا با فرمت خاص کار میکند).
روشهای تست
بررسی فضای اعلامشده در تنظیمات: آیا حجم واقعی مطابق برچسب است؟
انتقال فایل: چند فایل سنگین (فیلم 1–2 گیگ) منتقل کن؛ سرعت نامعمول یا خطا نشانه بد بودن حافظه است.
اپهای تست (در اندروید): apps مثل A1 SD Bench یا AndroBench سرعت خواندن/نوشتن را میگیرند. سرعت خیلی پایین یا خطا نشاندهنده حافظه ناسالم است.
کارت حافظه
کارت را در دستگاه تست کن؛ کارتهای فیک ظرفیت بیشتر نشان میدهند ولی در عمل دچار خطا میشوند.
۱۰. بررسی سیستم عامل و نرمافزار (گسترش)
موارد حیاتی نرمافزاری
- روت یا جیلبریک: دستگاه روتشده ممکن است مشکلات امنیتی یا عملکردی داشته باشد.
- قفل FRP (Factory Reset Protection) یا iCloud lock: بعد از ریست فکتوری، دستگاه نباید از خریدار قدیمی رمز یا اکانت بخواهد.
- آپدیتها و فرمور: گوشی قابل آپدیت است یا خیر؛ اگر سازنده دیگر پشتیبانی نمیکند، آسیبپذیری امنیتی دارد.
اقدام پیشنهادی
- از فروشنده بخواه گوشی را در حضور شما ریست فکتوری کند و سپس راهاندازی را از اول انجام دهید تا تأیید کنی از حساب قبلی خارج شده است.
- بررسی وجود اپها یا بدافزارهای مشکوک؛ اپهای ناشناس یا مصرف عجیب دیتا میتواند نشانه compromise باشد.
هشدارها
اگر بعد از ریست، دستگاه اکانت قبلی خواست → قفل FRP/iCloud → معامله را لغو کن مگر فروشنده مدرک معتبر داشته باشد که قفل را باز کند.

۱۱. بررسی شماره IMEI و اصالت گوشی (گسترش)
چرا IMEI مهم است؟
IMEI هویت سختافزاری گوشی را مشخص میکند؛ با آن میتوان فهمید گوشی سرقتی نیست، مدل واقعی چیست و آیا با شبکهها سازگار است.
گامهای بررسی
- نمایش IMEI با
*#06#
و تطابق با برچسب پشت جعبه یا درج شده داخل سینی سیمکارت.
- استعلام از سرویسهای معتبر: سرویسهای بینالمللی و محلی وجود دارند که با IMEI وضعیت سرقت/قفل/گارانتی را اعلام میکنند.
- در گوشیهای دو سیمکارت: دو IMEI را چک کن؛ مغایرت حتماً علامت خطر است.
نکته امنیتی
اگر فروشنده از ارائه IMEI خودداری میکند یا IMEI تغییر کرده (IMEI مخدوش یا تکراری)، خرید نکن.
۱۲. بررسی قفلها و حسابهای کاربری (گسترش)
چرا این مرحله حیاتی است؟
اگر دستگاه به حساب قبلی متصل باشد، بعد از ریست فکتوری غیرقابلاستفاده خواهد شد — خصوصاً در آیفونها (Activation Lock).
روش عملی
- فروشنده گوشی را در حضور شما ریست فکتوری کند (
Factory Reset
/Erase All Content and Settings
).
- بعد از ریست، از اول راهاندازی کن؛ اگر از شما Apple ID یا Google Account خواسته شد که متعلق به فروشنده است، معامله را قطع کن.
- برای آیفون، از فروشنده بخواه وارد iCloud.com شود و دستگاه را از حسابش پاک کند (اگر امکانش نیست، قفل خواهد ماند).
هشدارها
بعضی فروشندهها ادعا میکنند که «قفل را باز میکنند» این کار ممکن است غیرقانونی یا ناپایدار باشد. در چنین مواردی قاطعاً رد کن.
۱۳. تست فیزیکی سیمکارت و درگاهها (گسترش)
کاری که باید انجام دهی
- سینی سیمکارت: بیرون بیاور و لبهها را بررسی کن؛ سینیهای خمشده یا رنگپریده معمولا خبر از باز شدن گوشی است.
- درگاه شارژ: با ۲-۳ کابل مختلف تست کن؛ لرزش یا شل بودن پورت را بررسی کن.
- پورت هدفون (در صورت وجود): کارت یا هدفون را وارد کن؛ اتصال ضعیف یا نویز نشانه آسیب است.
نکات تعمیرپذیری
پورت شارژ تعویضپذیر است اما بستگی دارد که برد آسیب ندیده باشد. هزینه تعویض میتواند از معقول تا گران متغیر باشد.
۱۴. بررسی سابقه تعمیر (گسترش)
چرا تاریخچه تعمیر مهم است؟
تعمیرات، مخصوصاً تعویض برد یا ماژولهای حساس، میتواند نشاندهنده آسیب جدی قبلی باشد—بعضی تعمیرات درست و حرفهایاند ولی بعضی تعمیرات نامرغوب مشکلات بیشتری میآورند.
چطور سابقه تعمیر را بفهمیم
- علامتهای فیزیکی: پیچهای خطخورده، برچسبهای تعمیرگاهی، چسب اضافه یا رنگ نامتعارف.
- تطبیق IMEI و شمارههای داخل: اگر مادربرد یا ماژولها تعویض شده باشند، IMEI ممکن است تغییر داشته باشد.
- گزارش تعمیر (کوتاه): از فروشنده بپرس چه تعمیری انجام شده؛ اگر میگوید «فقط تعویض گلس» خوب است اما اگر «تعویض برد» بپرس چرا و چه قطعهای.
- اپهای تشخیصی: برخی اپها ممکن است سابقه خرابی قطعات را نشان دهند (محدود).
تصمیمگیری
تعمیرات ساده (تعویض گلس، تعویض باتری توسط تعمیرکار معتبر) معمولاً قابل قبول است.
تعمیرات پیچیده (تعویض برد، تعمیر آیسی شبکه) ریسک بالاتری دارند — در قیمت لحاظ کن یا از خرید صرفنظر کن.

همچنین بخوانید: چگونه عمر باتری گوشی خود را دو برابر کنیم؟
۱۵. بررسی قیمت منطقی (گسترش)
چگونه قیمت را بسنجیم
- مقایسه در چند پلتفورم: دیوار، شیپور، دیجیکالا (بازار دستدوم)، گروههای فیسبوک/تلگرام.
- فاکتورهای تعیینکننده قیمت: سال ساخت، حافظه، وضعیت باتری، وجود گارانتی یا فاکتور، میزان سلامت نمایشگر، و سابقه تعمیر.
- قیمت پایین خیلی مشکوک است: اگر ۳۰–۴۰٪ ارزانتر از میانگین است، دلیل بخواه. ممکن است دزدیده شده باشد یا مشکلات پنهان داشته باشد.
چانهزنی عاقلانه
مشکلات شناساییشده را مستند کن و بر اساس هزینهی تعمیر احتمالی چانه بزن (مثلاً «باتری باید تعویض شود حدود X تومان»).
از فروشنده بخواه مدرک خرید (فاکتور) یا گارانتی ارائه دهد این خود امتیاز مثبت است.
۱۶. خرید از منبع معتبر (گسترش)
گزینهها و مقایسه
- خرید از فروشندههای با گارانتی و مرجوعی: مزیت: امکان بازگشت در صورت کشف مشکل. معایب: معمولاً قیمت بالاتر.
- خرید از فروشنده شخصی: مزیت: احتمال قیمت بهتر؛ معایب: ریسک بیشتر، عدم تضمین.
- بازارهای اینترنتی معتبر: در صورت داشتن نماد اعتماد و سیاست بازگشت خیال راحتتر است.
نکات امنیتی در جلسه حضوری
- مکان عمومی و با امنیت (مکان شلوغ، داخل فروشگاه یا پاساژ) برای تست انتخاب کن.
- از پرداخت نقدی زیاد خودداری کن؛ در صورت امکان پرداخت الکترونیکی یا چک معتبر.
- کارت شناسایی فروشنده و فاکتور بخواه اگر فروشنده امتناع کند، محتاط باش.
۱۷. نکات امنیتی پیش از پرداخت (گسترش)
گامهای عملی قبل از پول دادن
- همه تستهای سختافزاری و نرمافزاری را انجام بده.
- IMEI و قفلها را بررسی کن.
- از فروشنده بخواه گوشی را ریست فکتوری و در حضور شما راهاندازی کند.
- اگر هر شک یا ابهامی وجود دارد، از خرید نگذرید.
نکته روانی
فروشنده ممکن است فشار بیاورد («قیمت پایین امروز!»). آرام و منطقی باش؛ وقت بگیر و اگر لازم است بگذر.

۱۸. نکات طلایی پایانی (گسترش)
- آستانه منطقی خرید: اگر گوشی بیش از دو سال عمر داشته و قیمت پایین است، با احتیاط بیشتری برخورد کن ممکن است در 6–12 ماه آینده خرج برات داشته باشه.
- خرید برای فروش مجدد: اگر هدف فروش مجدد است، فقط دستگاههایی بخواه که تقاضا و قیمت فروش مجدد خوبی دارند و تعمیرپذیری آسانی دارند.
- درخواست فاکتور/رسید: همیشه اگر ممکن است رسید رسمی از فروشنده بگیر این برای پیگیری قانونی یا گارانتی احتمالی مهم است.
- در صورت عدماطمینان، کارشناس بیاور: اگر هزینهی گوشی بالا است و تجربه محدودی داری، با یک تعمیرکار معتبر همراه شو هزینهی کمی برای اطمینان خوب معقول است.
جمعبندی (گسترش)
خرید گوشی دست دوم هنری ترکیبی از دانش فنی، هوش مالی و مشاهدهی دقیق است. با پیروی از چکلیستهای بالا میتوانی ریسک را به حداقل برسانی. همیشه به علائم هشداردهنده توجه کن و از تصمیمهای احساسی پرهیز کن. اگر همه چیز خوب بود لذت ببر از خرید اقتصادی و هوشمندانهات.